Villa Kleiboer (exterieur)
Het model van de villa aan de rand van de clubbaan van de Twentse Modelspoorweg Club TMC in Enschede.
Korte geschiedenis van de villa
De originele villa Ledeboer, later vooral bekend als pension of villa Kleiboer, stond op de hoek van het kruispunt van de Deurningerstraat met de Molenstraat in Enschede. Het pand werd na de grote stadsbrand van Enschede in 1862 gebouwd als kantoor annex magazijn voor de textielfirma Stroink & Co.
Na de ontbinding van dit bedrijf kwam Molenstraat 1 in handen van Abraham Ledeboer. Hij verbouwde het kantoor tot woon-huis en ging er in 1896 met zijn gezin wonen. In de jaren 1920 verhuisde zijn weduwe Auguste Ledeboer - Harting naar het zomerverblijf van de familie. Het pand aan de Molenstraat werd verhuurd aan Jacob Kleiboer. Die gebruikte het eerst als woonhuis en kantoor, maar begon er in de oorlogsjaren ook een pension. Het gebouw staat bij oudere inwoners van Enschede dan ook nog steeds bekend als ‘pension Kleiboer’.
De villa werd uiteindelijk in 1972 gesloopt ten behoeve van aanpassing van kruising Molenstraat – Deurningerstraat.
Exterieur van het model
De buitenwanden bestaan uit platen van 5 mm dik geschuimd pvc (Forex). De ramen en deuren zijn aan de hand van foto’s en tekeningen van het gebouw uitgetekend in SketchUp, en daarna 3D-geprint uit PLA.
De verdere details aan de gevel bestaan uit opgelijmde stukjes hout en polystyreen. De pinakels (‘torentjes’) op de dakkapellen zijn van kleine kraaltjes. Alleen de vier pinakels op het dak van de toren zijn uit metaal gedraaid.
Het model van de villa is exact volgens tekening op de juiste plaats neergezet, maar past daardoor niet helemaal op de clubbaan; één hoek moest worden afgesneden. Deze afsnijding is gebruikt om bezoekers een kijkje in het interieur te geven. Omdat het model aan de rand van de clubbaan staat, kunnen mensen ook door de ramen naar binnen kijken. Daarom is uiteindelijk besloten om het hele pand een inrichting te geven.
Het model op de rand van de clubbaan. Door de afgesneden hoek kunnen bezoekers in de villa naar binnen kijken.
Specificaties van het model:
- afmetingen hoofdvolume: ca. 33 (l) x 17 (b) x 34 (h) cm, excl. versieringen als erkers en pinakels;
- materialen: muren buitenzijde pvc schuimplaat (Forex), binnenwanden en vloeren hout; ramen, erkers, dakkapellen en geveldetails geprint PLA; bloklijsten polystyreen strips; daken standaard Faller bouwplaten;
- verlichting met 11 SMD en 13 gewone mini-LEDS; allemaal individueel adresseerbaar via het MobaLedLib-systeem.
Dit model is een maquette schaal 1:87 (h0) van een niet meer bestaande villa van de Enschedese textielbaron Ledeboer.
Het model is in de periode januari - oktober 2023 gebouwd door mijzelf en collega TMC-clublid Cor Schreuders.
De clubbaan van de TMC toont naast station Hengelo, ook de omgeving van station Enschede in het begin van de jaren '70. Omdat de villa Kleiboer direct aan het spoor stond mocht hij daarom niet op de baan ontbreken vonden wij.
Vrijwel het gehele gebouw en het interieur zijn zelf gemaakt. Alleen voor de dakbedekking en een klein deel van de meubels zijn producten uit de handel gebruikt.
Ansichtkaart uit ca. 1927 van de villa Kleiboer, achter de 'Hengelosche Overweg'
Een kopie van de oorspronkelijke tekening uit 1895 van de verbouwing tot villa, met daarop de door mij ingetekende merken van de 3D prints.
De entreezijde van het model. De villa had een souterrain dat wij ook in het model hebben opgenomen. Het gebouw staat dus verdiept in de clubbaan. Daarom lijken de erker en entree op de foto te 'zweven'. De pinakels op het dak van de toren ontbreken nog op deze foto.
Tuin
Vrijwel alle afbeeldingen van de villa zijn gemaakt vanaf de huidige overweg op de Hengelosestraat. Hoe de tuin van de villa eruit zag, laat zich daarom slechts vermoeden. Op foto’s is alleen een brede poort te zien met daarachter een grindvlakte naar de voordeur. Ook de inrichting van de tuin is dus grotendeels door ons zelf verzonnen; zie foto bovenaan.
Er is nog gekeken of het oorspronkelijke fraai gedecoreerde hek van de villa op schaal kon worden nagemaakt. Maar dat werd veel te duur. Daarom is een eenvoudiger standaard hek van geëtst koper van de firma Weinert rond de villa geplaatst.