Zelfbouw 3 (muren en daken)
Muuropeningen
De volgende stap is het uitsnijden van de openingen voor ramen en deuren. Doe dit heel voorzichtig en precies, zeker als de buitenmuren niet bekleed gaan worden. En controleer de maten van de gaten nog een keer, als je kant-en-klare ramen en deuren gebruikt. Te grote gaten zijn moeilijk (onzichtbaar) kleiner te maken! Als je de ramen en deuren zelf gaat maken is dit natuurlijk minder belangrijk.
In het algemeen zijn deuren minimaal 2 m hoog. Op schaal h0 is dat 200/87 = 2,3 cm. Maak deuren dus niet veel lager.
Het helpt om een Preisertje bij de hand te houden. Daarmee kun je ook voorkomen, dat b.v. ramen te hoog in de gevel worden gezet. Check wel of het Preisertje op schaal h0 is (namelijk ca. 2 cm hoog). Met name de goedkopere figuurtjes uit China zijn vaak te groot. Of schaal 1:100, en dus te klein.
Baksteentextuur van het internet
Voor mijn station Etgaine (hier nog in aanbouw) heb ik een 2e hands gebouw van een treinenbeurs opgeknapt. Omdat de muren vol lijmresten zaten, zijn deze eerst geschuurd en daarna overgeschilderd met Vallejo verf gemengd met fijn zand.
Als je een gebouw maakt dat nog bestaat (en in de buurt is), kun je ook zelf een foto van het metselwerk maken. Doe dit dan op een bewolkte dag. Ga op enige afstand (tegen vertekening) recht voor de muur staan. En zorg dat de muur zo egaal mogelijk belicht is, zonder schaduwen. Vergeet ook niet om bijzondere delen te fotograferen, zoals de boogjes of rollagen (de rechtopstaande bakstenen) boven ramen en deuren.
Standaard bakstenen in Nederland zijn ca. 20 cm lang en 5 cm hoog. Op schaal h0 zou dat 2,3 x 0,6 mm zijn. Zo klein zie je dan de bakstenen nauwelijks meer. Zelf hou ik daarom als hoogte voor een laag baksteen meestal 1mm aan (ofwel 10 lagen steen per cm hoogte).
Print je wandafwerking op gewoon papier en plak die op de kartonnen wanden met b.v. een Prittstift. Houtlijm kan ook, maar dat is moeilijker egaal uit te smeren. Laat de print gewoon doorlopen over de gaten voor ramen en deuren.
Zinken dak van karton met naaigaren, met de eerste grijze verflaag. Het dak (en de gevels) zijn verder nog niet verouderd.
Voor het maken van platte daken zijn er veel mogelijkheden. Ik gebruik soms prints van verouderde of juist nieuwe bitumen dakbedekking.
Met beige schuurpapier kun je - zeker voor gebouwen achterop de baan - heel goed een grinddak imiteren. Op de voorgrond gebruik ik meestal een combinatie van beide methodes. Eerst schuurpapier over het gehele dak. Daarop komt dan fijn beige-wit ballastgrind, dat vastgelijmd wordt met verdunde houtlijm. Laat de dakranden hierbij vrij.
Bekleding van de wanden
Als alle gaten gemaakt zijn, is de volgende stap het kiezen van de afwerking van de buitenmuren. Daarvoor zijn verschillende mogelijkheden.
Een gestuct huis kun je modelleren door het karton te schilderen. Eventueel kan er heel fijn zand goed door de verf mengen gemengd worden, voor je die aanbrengt. (Maak vooraf een proefje). Gebruik geen structuurverf; die is veel te grof.
Voor de meeste gebouwen zul je een steenachtige afwerking of hout willen hebben. Bij de modelbouw speciaalzaken zijn kant-en-klare vellen of kartonnen platen met alle mogelijke afwerkingen te koop. Maar als je een printer hebt en software zoals Photoshop kun je die ook zelf maken. Zoek op het internet naar 'textuur' (of 'texture') met het gewenste materiaal: baksteen (brick), hout (wood), leien (slate), natuursteen (natural stone).
Voor mijn module Eybergen zijn foto's gebruikt van het metselwerk en de gele speklagen van het nog bestaande stationsgebouw in Groenlo.
Bekleding van daken
Voor daken kun je dezelfde methodes gebruiken als voor de wanden. Maar voor gebouwen dichtbij toeschouwers wil je misschien een schuin pannendak met reliëf. Dan ben je - tenzij je een luxe 3D printer hebt - eigenlijk aangewezen op kunststof platen uit de modelbouwshop. Maak in dat geval altijd eerst een papieren of kartonnen mal, zeker bij ingewikkelde daken. De harde plastic platen laten zich moeilijk snijden. (Let op je vingers!). Een ouderwetse figuurzaag werkt sneller, maar is wel moeilijker te sturen.
Zinken daken kun je wel goed zelf maken van karton. Smeer stevig naaigaren in met houtlijm, en wikkel dit dan verticaal over het dakvlak op ca. 7 mm van elkaar. (Dat is 60 cm in werkelijkheid). Je kunt ook heel smalle (1mm dunne) strookjes karton op het dakvlak plakken. Schilder het hele dak daarna lichtgrijs.
Voor het zelf maken van een dak van golfplaten is er een aparte pagina: Golfplaat maken.
Vervolg: Zelfbouw 4 ramen en deuren